ขูดหินปูนแล้วเจ็บ เสียวฟัน
ขูดแล้วฟันห่าง จริงหรอ?
คำบอกเล่าที่ทันตแพทย์มักได้ยินจากคนไข้ที่ไม่เคยขูดหินปูนหรือ ไม่ค่อยกล้ามาขูดหินปูนคือ ขูดหินปูนแล้วเจ็บ ขูดแล้วเสียวฟัน ฟันห่างขึ้น เนื้อฟันหายไป คำบอกเล่าเหล่านี้มันเป็นเรื่องจริงอย่างที่เขาบอกกันหรือไม่ วันนี้เราจะมาไขข้อข้องใจ และแก้ไขคลายความกังวลในเรื่องของหินปูนทั้งหมดกันค่ะ
Q : ขูดหินปูนเจ็บไหม
A : สำหรับคนที่ไม่มีปัญหาสุขภาพช่องปากมากมายมักจะไม่ค่อยมีอาการใดๆตอนขูด อีกทั้งยังรู้สึกว่าปากสะอาด ฟันขาวขึ้นหลังขูดหินปูนเสร็จ แต่ถ้าหากคนไข้มีหินปูนมาก เหงือกบวมแดง ก็เป็นไปได้ที่จะรู้สึกเจ็บหรือเสียวบางตำแหน่ง แต่อาการเหล่านี้จะหายไปเองหลังจากทำการขูดหินปูนเสร็จแล้ว เพราะฉะนั้นอาการเจ็บเหงือกขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล ปริมาณหินปูนและความรุนแรงของโรคเหงือกที่เป็น
Q : ขูดหินปูนแล้วทำให้ฟันห่างจริงไหม
A : การขูดหินปูน เป็นการใช้ความถี่ในการสั่นของด้ามเครื่องมือที่ส่งผ่านมายังหัวขูด เพื่อที่จะกะเทาะให้หินปูนแตกเป็นแผ่นๆ ออกมา จึงไม่ได้สัมผัสกับผิวฟันโดยตรงแต่อย่างใด การขูดหินปูนจึงไม่ทำให้ฟันสึก กร่อน หรือเกิดเป็นฟันห่างอย่างที่หลายคนกังวล แต่ที่หลายคนรู้สึกว่าฟันห่างอาจเกิดจากการที่กะเทาะหินปูนออกไป และลิ้นสามารถสัมผัสกับร่องฟันจริงของแต่ละซี่ได้ เลยอาจทำให้รู้สึกว่าฟันห่าง หรือในคนที่เป็นโรคเหงือกอักเสบรุนแรงมีการสะสมของหินปูนเป็นจำนวนมาก เกิดการละลายของกระดูกรอบๆรากฟัน เหงือกร่นลงตามระดับกระดูกที่ละลายไป พอทันตแพทย์ทำการขูดหินปูนออกให้จึงรู้สึกถึงฟันที่ห่างเป็นช่องเกิดขึ้น

ก่อนขูดหินปูน

หลังขูดหินปูนทันที
Q : ขูดหินปูนบ่อยๆ จะทำให้ฟันของเราบางหรือสึกจริงหรือไม่ แล้วทำไมเสียวฟัน
A : การขูดหินปูนไม่ใช่เป็นการไปขูดหรือไปกรอฟันให้ตัวฟันบางหรือสึก หัวขูดไม่สามารถเจาะเนื้อฟันให้เป็นรูได้ นอกจากฟันซี่นั้นๆจะมีผิวฟันที่ผุ กร่อนเป็นรูอยู่ก่อนแล้ว เพราะฉะนั้น การขูดหินปูนจึงไม่มีผลต่อการทำลายเนื้อฟันอย่างที่เข้าใจ แต่อาการเสียวฟันอาจเกิดขึ้นได้ เนื่องจากมีการละลายตัวของกระดูกรอบๆรากฟันรวมถึงการอักเสบของเนื้อเยื่อเหงือก เหงือกร่นตามระดับกระดูกที่หายไป ทำให้รากฟันเกิดการเปิดเปลือยสู่ภายในช่องปาก รับสิ่งกระตุ้นได้มากยิ่งขึ้น เลยเกิดการเสียวฟัน
Q : จัดฟันอยู่ขูดหินปูนได้ไหม
A : ถึงแม้จะจัดฟันอยู่ก็สามารถขูดหินปูนได้ ซึ่งส่วนใหญ่ทันตแพทย์จะนัดให้มาขูดหินปูนในวันเดียวกันกับวันที่มาปรับเครื่องมือ แต่จะมีขั้นตอนในการขูดหินปูนเพิ่มขึ้นเล็กน้อย คือ ทันตแพทย์จัดฟันจะถอดยางและลวดจัดฟันออกมาก่อน เพื่อทำให้ขูดหินปูนได้สะดวกก่อนจะใส่เครื่องมือกลับเข้าไปใหม่ และแนะนำเป็นอย่างยิ่งในคนไข้ที่จัดฟัน มีเครื่องมือติดแน่นอยู่ในปาก การทำความสะอาดจะทำได้ยากขึ้น จึงมีโอกาสที่จะเกิดการสะสมของหินปูนได้ง่าย และโอกาสเกิดฟันผุได้มากกว่าคนทั่วไป เพราะฉะนั้นควรรักษาความสะอาดให้ดีและขูดหินปูนอย่างสม่ำเสมอทุก 6 เดือน
วิธีลดการเกิดหินปูน
- แปรงฟันให้สะอาด
การแปรงฟันให้สะอาด ถือเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพมาก ในการลดการเกิดหินปูน อีกทั้งยังช่วยป้องกันฟันผุ เพราะฉะนั้นควรแปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง - ใช้ไหมขัดฟันเป็นประจำ
การใช้ไหมขัดฟันเป็นประจำ จะช่วยในการทำความสะอาดซอกฟัน ซึ่งเป็นบริเวณที่ขนแปรงเข้าถึงได้ยาก ทำให้มีเศษอาหารตกค้างเกิดเป็นหินปูนได้ง่าย หรืออาจใช้อุปกรณ์เสริมอื่นๆ เช่น แปรงซอกฟัน ทำความสะอาดดันเศษอาหารออก ไม่ให้เกิดการสะสมระหว่างซอก - หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่
การสูบบุหรี่นอกจากทำให้เกิดปัญหาเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจแล้ว ในส่วนของสุขภาพช่องปากก็ส่งผลด้วยเช่นเดียวกัน โดยมีงานวิจัยที่พบว่าในคนที่สูบบุหรี่ มีโอกาสเกิดการสะสมของคราบหินปูนได้มากกว่าคนที่ไม่สูบบุหรี่
ช่วยป้องกันปัญหาภายในช่องปากอื่นๆ เช่น ฟันผุ อาการปวดฟัน เพราะทันตแพทย์จะสามารถตรวจเจอและแก้ไข ทำการรักษาให้คนไข้ได้ทันท่วงที
ตรวจสุขภาพฟัน พบทันตแพทย์ทุก 6 เดือน
การมาตามนัดตรวจสุขภาพช่องปากและขูดหินปูนทุก 6 เดือน เป็นอีก 1 วิธีที่ช่วยลดการเกิดคราบหินปูน อีกทั้งยัง